13 września br. to kolejny dzień przeglądu filmów Tony’ego Gatlifa w Muranowie. Liczni widzowie zebrali się, aby obejrzeć dwa dzieła francuskiego reżysera – historię małego włóczęgi „Mondo” oraz „Gadjo Dilo”, film który odniósł ogromny sukces we Francji i zagranicą.

„Mondo” (Francja, 1996) powstał na podstawie powieści Jean-Marie G. Le Clezio. Jest to historia osieroconego chłopca, który pewnego dnia, nie wiadomo skąd, przybywa do Nicei. Nie ma nic oprócz szczerego uśmiechu, którym zjednuje sobie ludzi. Przemierza ulice miasta, zapoznaje się z jego mieszkańcami. Nie prześladuje go nikt, z wyjątkiem policji (anarchistyczny akcent Gatlifa). Z czasem zdobywa przyjaciół: wędkarz uczy go pisać, uliczny żebrak pokazuje mu swoje gołębie, starsza pani otwiera przed nim swój dom i ogród, opiekuje się Mondo w czasie choroby. Ludzie w filmie Gatlifa są dobrzy i mądrzy, emanują wewnętrznym pięknem. Przyroda jest przychylana małemu włóczędze – chronią go drzewa, jaskinie, trawa i kwiaty są dla niego posłaniem, morze wyrzuca chłopcu pomarańcze. Niestety, Mondo trafia do placówki wychowawczej, gdyż tak każe system. Ponieważ jest duchem wolnym, dla którego jedynym dachem jest niebo, ucieka z Niecei, która po jego odejściu nie jest już tak pełna słońca, jak wcześniej.
Chłopiec mimo że nic nie miał, potrafił się dzielić – swoją obecnością, życzliwością, chlebem, który dostał, owocami, które znalazł. Nigdy nie kradł. Był niewinny, i nie chciał tej niewinności utracić, patrzył na świat oczami dziecka, i chciał, żeby się to nie zmieniło. Marzył o dalekich podróżach i prawdziwej rodzinie.
Oglądając film Gatlifa, można odnieść wrażenie, że po części opiera się on na wspomnieniach ze swojego dzieciństwa, reżyser również przez jakiś czas wychowywał się na ulicy. Rzeczywistość była jednak o wiele bardziej okrutna, niż świat przedstawiony w filmie. Być może „Mondo” jest rodzajem autoterapii, a może po prostu Gatlif przekazuje nam uniwersalna mądrość „bądźcie jak dzieci”.
Film mądry i ciepły, wart obejrzenia.


“Gadjo Dilo” (Francja, Rumunia, 1997) to historia ‘gadjo’, w języku Romów ‘obcego’.
Młody Paryżanin Stephane przybywa do Rumunii w poszukiwaniu tajemniczej pieśniarki, Nory Luki, której muzyki słuchał jego zmarły ojciec. Spotyka Cygana, Izydora, który zaprasza go do swojego domu. W ten sposób Stephane trafia do wioski Romów, gdzie poznaje obyczaje i kulturę jej mieszkańców, uczy się surowego i prostego życia, a także znajduje miłość.

Fabułę „Gadjo Dilo” reżyser oparł na historii swojego przyjaciela, muzykologa, który w poszukiwaniu ludowego muzyka, z dnia na dzień opuścił Paryż, wyjechał do Egiptu, gdzie poznał cygańską rodzinę i zamieszkał z nią na wiele lat.
Jednak o sukcesie filmu nie zadecydowała jedynie historia, lecz również aktorzy, miejsce akcji i muzyka. Na odtwórczynię głównej roli kobiecej Gatlif wybrał Ronę Hartner, która kapitalnie wcieliła się w postać Sabiny, Cyganki – odmieńca. Jej temperament, uroda, żywiołowość sprawiają, że wydaje się ona prawdziwą Cyganką, tymczasem jest to profesjonalna aktorka, grająca w Bukareszcie role szekspirowskie na zmianę z brechtowskimi. Podczas spotkania w Muranowie, reżyser opowiadał jak doszło do zaangażowania Hartner. Otóż, gdy aktorka przyszła na casting, wszyscy Gatlifa przed nią ostrzegali: mówili, że ma trudny charakter, że nie da się z nią normalnie pracować. Okazało się, że Hartner dokładnie wie, czego chce; po krótkim przedstawieniu się, wskoczyła na stół, zaczęła tańczyć i śpiewać, i była w tym tak przekonująca, autentyczna, żywiołowa, że reżyser nie mógł jej odmówić. Rona nie jest Cyganką, ale ma skomplikowane żydowsko-niemiecko-grecko-ormiańskie korzenie, anarchistyczno-punkowe poglądy i, jak powiedział sam Gatlif, temperament dokładnie taki, jak grana przez nią bohaterka.

Młody aktor Romain Duris z pochodzenia Paryżanin, również w pełni sprawdził się w swojej roli sympatycznego ‘gadjo’. Jego współpraca z Gatlifem układała się do tego stopnia pomyślnie, że zagrał jeszcze w dwóch jego filmach, w tym, w wielokrotnie nagradzanym „Exils”.
Hartner i Duris to jedyni aktorzy w filmie. Wszyscy pozostali to mieszkańcy oddalonej o 60 kilometrów od Bukaresztu cygańskiej wioski Balteni. Jej przywódca, Izydor, grał więc samego siebie, podobnie jak jego ziomkowie. Scenariusz zatem często pisało życie.

W efekcie powstał film wieloznaczny, synkretyczny gatunkowo. Jest to bowiem zarówno historia miłosna, film o wymowie społecznej (problem odrzucenia Cyganów przez Rumunów), dokument o życiu romskiej społeczności, jak i utwór o inicjacji, odnajdywaniu siebie. Główny bohater przybywa do Rumunii w poszukiwaniu pieśniarki, której głos zna z kaset, jednak naprawdę odbywa podróż w poszukiwaniu siebie i swojego miejsca na ziemi.

„Gadjo Dilo” to film szczery, chwilami wzruszający, przeplatany humorem, piękną muzyką, dający chęć życia, uczący prawdziwej wolności. Moim zdaniem lektura obowiązkowa.


aga kozyra

Komentarze

Powiązane

16.03.23, 10:41
| radio » informacje
Aplikacja Radia Nowy Świat z nowymi podcastami i usługą CarPlay
10 marca br. pojawiła się aplikacja Radia Nowy Świat w nowej wersji. Nowością jest usługa CarPlay oraz dostępność podcastów extra plus w aplikacji z nowymi propozycjami od redaktorów: Wojciecha Manna i Macieja Jankowskiego oraz Jana Janczego.
16.03.23, 06:30
| radio » ludzie
Krzysztof Grządzielski reporterem Radia ZET w Poznaniu
Krzysztof Grządzielski został nowym reporterem Radia ZET w Poznaniu. Zastąpił Dankę Woźnicką, która z końcem lutego br. rozstała się z rozgłośnią.
15.03.23, 12:42
| radio » informacje
Piosenki z tekstem. Grażyna Torbicka i Wojciech Malajkat gospodarzami koncertu Radia Nowy Świat i Akademii Teatralnej
17 kwietnia br. o godz. 20.00 w Teatrze Collegium Nobilium odbędzie się koncert, który organizują Radio Nowy Świat i Akademia Teatralna w Warszawie.
14.03.23, 17:00
| radio » informacje
Cenniki Grupy RMF bez zmian
Grupa RMF ogłosiła cenniki reklamowe swoich stacji i pakietów na kolejne dwa miesiące. Pozostaną one bez zmian w stosunku do obecnie obowiązujących.
14.03.23, 06:30
| radio » badania rynku
Sieci radiowe: duży spadek Eski
Eska mimo dużego spadku, pozostaje najchętniej słuchaną siecią radiową - wynika z najnowszego badania Radio Track zrealizowanego przez MillwardBrown SMG/KRC obejmującego okres od 1 grudnia 2022 r. do 28 lutego 2023 r. (sieci radiowe).
13.03.23, 20:46
| radio » informacje
Ufam, że mnie słyszycie. Alfabet Jana Pawła II. Okolicznościowy cykl w Jedynce
Program 1 Polskiego Radia będzie emitował nagrania z wypowiedziami papieża Polaka. Cykl „Ufam, że mnie słyszycie. Alfabet Jana Pawła II” będzie emitowany w Jedynce od poniedziałku do piątku o godz. 18.36, w soboty o godz. 18.33, w niedziele o godz. 18.25. Emisja potrwa do 2 kwietnia br.
13.03.23, 10:06
| radio » informacje
RMF FM liderem, duży wzrost Jedynki
RMF FM pozostaje liderem rynku. Jedynka uzyskała rekordowy wzrost udziału - wynika z najnowszego badania Radio Track zrealizowanego przez MillwardBrown SMG/KRC obejmującego okres od 1 grudnia 2022 r. do 28 lutego 2023 r. (stacje ogólnopolskie i ponadregionalne).
13.03.23, 08:30
| radio » informacje | internet » informacje
Onet nawiązuje współpracę podcastową i muzyczną z Radiem 357
W piątek 10 marca br., aplikacja Onet Audio wzbogaciła się o podcasty przygotowane przez zespół Radia 357. Do najpopularniejszych podcastów w Polsce dołączy ponad 80 odcinków podcastów Radia 357.
13.03.23, 06:30
| radio » informacje
Nowości w wiosennej ramówce Radia Nowy Świat
Trzy nowe audycje, nowy cykl o Czechach w porannym paśmie, powrót audycji „Piosennik” i cyklu Mikołaja Kierskiego o Afryce. Te i inne propozycje pojawią się w Radiu Nowy Świat w marcu br.
11.03.23, 16:10
| radio » informacje
Zmarł Janusz Weiss
Nie żyje Janusz Weiss – dziennikarz, artysta kabaretowy, prezenter radiowy i telewizyjny, w latach 1990–2013 związany z Radiem Zet.
Subskrybuj RSS działu radio: rss
Oferty pracy

Specjalista ds. promocji

Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu | mazowieckie

Przejdź do oferty

Dyrektora Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej w Krośnie

Urząd Miasta Krosna | Polska

Przejdź do oferty
Konkursy
do 21.04.23

Do zdobycia jeden egzemplarz książki.

do 20.04.23

Do zdobycia jeden egzemplarz książki.

do 19.04.23

Do zdobycia jeden egzemplarz książki.

Polecamy
Konferencje

Zapraszamy do współpracy. Cena dodania do katologu od 149 PLN netto.

28.03.2023 r., online.