13 września br. to kolejny dzień przeglądu filmów Tony’ego Gatlifa w Muranowie. Liczni widzowie zebrali się, aby obejrzeć dwa dzieła francuskiego reżysera – historię małego włóczęgi „Mondo” oraz „Gadjo Dilo”, film który odniósł ogromny sukces we Francji i zagranicą.

„Mondo” (Francja, 1996) powstał na podstawie powieści Jean-Marie G. Le Clezio. Jest to historia osieroconego chłopca, który pewnego dnia, nie wiadomo skąd, przybywa do Nicei. Nie ma nic oprócz szczerego uśmiechu, którym zjednuje sobie ludzi. Przemierza ulice miasta, zapoznaje się z jego mieszkańcami. Nie prześladuje go nikt, z wyjątkiem policji (anarchistyczny akcent Gatlifa). Z czasem zdobywa przyjaciół: wędkarz uczy go pisać, uliczny żebrak pokazuje mu swoje gołębie, starsza pani otwiera przed nim swój dom i ogród, opiekuje się Mondo w czasie choroby. Ludzie w filmie Gatlifa są dobrzy i mądrzy, emanują wewnętrznym pięknem. Przyroda jest przychylana małemu włóczędze – chronią go drzewa, jaskinie, trawa i kwiaty są dla niego posłaniem, morze wyrzuca chłopcu pomarańcze. Niestety, Mondo trafia do placówki wychowawczej, gdyż tak każe system. Ponieważ jest duchem wolnym, dla którego jedynym dachem jest niebo, ucieka z Niecei, która po jego odejściu nie jest już tak pełna słońca, jak wcześniej.
Chłopiec mimo że nic nie miał, potrafił się dzielić – swoją obecnością, życzliwością, chlebem, który dostał, owocami, które znalazł. Nigdy nie kradł. Był niewinny, i nie chciał tej niewinności utracić, patrzył na świat oczami dziecka, i chciał, żeby się to nie zmieniło. Marzył o dalekich podróżach i prawdziwej rodzinie.
Oglądając film Gatlifa, można odnieść wrażenie, że po części opiera się on na wspomnieniach ze swojego dzieciństwa, reżyser również przez jakiś czas wychowywał się na ulicy. Rzeczywistość była jednak o wiele bardziej okrutna, niż świat przedstawiony w filmie. Być może „Mondo” jest rodzajem autoterapii, a może po prostu Gatlif przekazuje nam uniwersalna mądrość „bądźcie jak dzieci”.
Film mądry i ciepły, wart obejrzenia.


“Gadjo Dilo” (Francja, Rumunia, 1997) to historia ‘gadjo’, w języku Romów ‘obcego’.
Młody Paryżanin Stephane przybywa do Rumunii w poszukiwaniu tajemniczej pieśniarki, Nory Luki, której muzyki słuchał jego zmarły ojciec. Spotyka Cygana, Izydora, który zaprasza go do swojego domu. W ten sposób Stephane trafia do wioski Romów, gdzie poznaje obyczaje i kulturę jej mieszkańców, uczy się surowego i prostego życia, a także znajduje miłość.

Fabułę „Gadjo Dilo” reżyser oparł na historii swojego przyjaciela, muzykologa, który w poszukiwaniu ludowego muzyka, z dnia na dzień opuścił Paryż, wyjechał do Egiptu, gdzie poznał cygańską rodzinę i zamieszkał z nią na wiele lat.
Jednak o sukcesie filmu nie zadecydowała jedynie historia, lecz również aktorzy, miejsce akcji i muzyka. Na odtwórczynię głównej roli kobiecej Gatlif wybrał Ronę Hartner, która kapitalnie wcieliła się w postać Sabiny, Cyganki – odmieńca. Jej temperament, uroda, żywiołowość sprawiają, że wydaje się ona prawdziwą Cyganką, tymczasem jest to profesjonalna aktorka, grająca w Bukareszcie role szekspirowskie na zmianę z brechtowskimi. Podczas spotkania w Muranowie, reżyser opowiadał jak doszło do zaangażowania Hartner. Otóż, gdy aktorka przyszła na casting, wszyscy Gatlifa przed nią ostrzegali: mówili, że ma trudny charakter, że nie da się z nią normalnie pracować. Okazało się, że Hartner dokładnie wie, czego chce; po krótkim przedstawieniu się, wskoczyła na stół, zaczęła tańczyć i śpiewać, i była w tym tak przekonująca, autentyczna, żywiołowa, że reżyser nie mógł jej odmówić. Rona nie jest Cyganką, ale ma skomplikowane żydowsko-niemiecko-grecko-ormiańskie korzenie, anarchistyczno-punkowe poglądy i, jak powiedział sam Gatlif, temperament dokładnie taki, jak grana przez nią bohaterka.

Młody aktor Romain Duris z pochodzenia Paryżanin, również w pełni sprawdził się w swojej roli sympatycznego ‘gadjo’. Jego współpraca z Gatlifem układała się do tego stopnia pomyślnie, że zagrał jeszcze w dwóch jego filmach, w tym, w wielokrotnie nagradzanym „Exils”.
Hartner i Duris to jedyni aktorzy w filmie. Wszyscy pozostali to mieszkańcy oddalonej o 60 kilometrów od Bukaresztu cygańskiej wioski Balteni. Jej przywódca, Izydor, grał więc samego siebie, podobnie jak jego ziomkowie. Scenariusz zatem często pisało życie.

W efekcie powstał film wieloznaczny, synkretyczny gatunkowo. Jest to bowiem zarówno historia miłosna, film o wymowie społecznej (problem odrzucenia Cyganów przez Rumunów), dokument o życiu romskiej społeczności, jak i utwór o inicjacji, odnajdywaniu siebie. Główny bohater przybywa do Rumunii w poszukiwaniu pieśniarki, której głos zna z kaset, jednak naprawdę odbywa podróż w poszukiwaniu siebie i swojego miejsca na ziemi.

„Gadjo Dilo” to film szczery, chwilami wzruszający, przeplatany humorem, piękną muzyką, dający chęć życia, uczący prawdziwej wolności. Moim zdaniem lektura obowiązkowa.


aga kozyra

Komentarze

Powiązane

28.11.23, 17:00
| radio » informacje | prasa » informacje
Ruszyła II edycja Forum Dziennikarskiego Nagrody Woyciechowskiego
Forum Dziennikarskie Nagrody Woyciechowskiego to projekt stworzony w 2022 r. przez Radio ZET realizowany we współpracy z Uniwersytetem SWPS. Jego uczestnikami są studenci i studentki - stażyści, którzy tworzą Forum Dziennikarskie, korzystając ze wsparcia Rady Programowej oraz opiekunów stażu.
28.11.23, 14:38
| radio » informacje
Mrozu kolejnym gospodarzem formatu RMF FM w trasie
Mrozu będzie kolejnym po Agnieszce Chylińskiej i Darii Zawiałow gospodarzem audycji „RMF FM w trasie”. Artysta poprowadzi format od 2 grudnia br. w cztery kolejne soboty w godz. 15.00-17.00.
28.11.23, 09:51
| radio » informacje
BBC Studios z usługę BBC Podcasts Premium w Apple Podcasts także na polskim rynku
BBC Studios rozszerza dostępność subskrypcji BBC Podcasts Premium aż o 166 nowych krajów, w tym Polskę.Cena usługi wynosi 13,99 zł miesięcznie.
27.11.23, 06:30
| radio » informacje
Top Radia 357 na Kasprowym Wierchu. A w Warszawie koncert Midge Ure
Trzeci Top Radia 357 zostanie zrealizowany z Zakopanego - z finałem na Kasprowym Wierchu. Przed finałem audycji, w Warszawie odbędzie się koncert gwiazdy specjalnej - zagra Midge Ure, lider zespołu Ultravox i współtwórca Live Aid.
26.11.23, 16:49
| radio » informacje | kultura » muzyka
Marcin Del – M Jankowski zwycięzcą konkursu Wydaj płytę z Będzie Głośno!
Marcin Del – M Jankowski – młody wokalistka, autor tekstów, producent, zwyciężył w konkursie radiowej Czwórki „Wydaj płytę z Będzie Głośno!”. Główną nagrodą w konkursie jest wydanie cyfrowej płyty z radiową Czwórką i Agencją Muzyczną Polskiego Radia oraz koncert promujący płytę na antenie Czwórki w ramach audycji „Będzie głośno!”.
24.11.23, 12:30
| radio » informacje | reklama & PR » informacje
Cenniki Grupy RMF na styczeń i luty 2024 r. bez podwyżek
Cenniki reklamowe Grupy RMF obowiązujące w styczniu i lutym 2024 r. pozostaną na niezmienionym poziomie.
24.11.23, 10:30
| radio » informacje
Ogólnopolski Konkurs Reportażystów Melchiory 2023. Lista laureatów
23 listopada br. ogłoszono nazwiska nagrodzonych twórców reportaży i dokumentów. Nagrody zostały przyznane w kategoriach: Reportaż Roku, Dokument Roku, Inspiracja Roku oraz Realizator Roku. Ogłoszono także laureatów Ogólnopolskiego Konkursu Twórczości Radiowej w dziedzinie reportażu o Grand Prix KRRiT oraz XXVI Konkursu Stypendialnego im. Jacka Stwory. 
24.11.23, 08:30
| radio » informacje | reklama & PR » informacje
Grupa Eurozet podnosi ceny reklam
Od 11 grudnia br. Grupa Eurozet zmienia ceny swoich flagowych produktów: Radia ZET, pakietu Audio ZET (71 stacji) i Audio ZET Boost (136 stacji).
23.11.23, 10:55
| radio » informacje | kultura » muzyka
Zimowy Sen Niedźwiedzia. Nakład płyty winylowej wyczerpany
Zaledwie w kilka dni wyczerpał się nakład specjalnej płyty winylowej przygotowanej przez Radio 357. „Zimowy Sen Niedźwiedzia” to świąteczna selekcja muzyczna Marka Niedźwieckiego.
23.11.23, 09:34
| radio » informacje | reklama & PR » informacje
Blisko 30 wydawców w portfolio nowej sieci reklamy audioXi
Wystartowało audioXi – sieć cyfrowej reklamy audio. Za wprowadzenie platformy na nasz rynek odpowiada Grupa RMF. Produkt ten obecny jest już łącznie na czterech rynkach europejskich.
Subskrybuj RSS działu radio: rss
Oferty pracy

Aktualnie nie mamy ofert pracy.

Dodaj swoją ofertę
Konkursy
do 03.01.24

Do zdobycia jeden egzemplarz książki.

do 28.12.23

Do zdobycia jeden egzemplarz audiobooka.

do 26.12.23

Do zdobycia jeden egzemplarz książki.

Polecamy
Konferencje

Zapraszamy do współpracy. Cena dodania do katologu od 149 PLN netto.