Kajko i Kokosz. Złota kolekcja z okazji 50-lecia kultowej serii Janusza Christy

Kajko i Kokosz pojawili się na łamach trójmiejskiej popołudniówki „Wieczór Wybrzeża” w 1972 r. i stali się jednymi z najbardziej rozpoznawalnych bohaterów polskiej popkultury. Cykl Janusza Christy (1934-2008) opowiada o dwóch wojach – dzielnym i rozważnym Kajku oraz żarłocznym i nieco samolubnym Kokoszu, którzy bronią Mirmiłowa oraz przeżywają mnóstwo zabawnych przygód. Seria przenosi czytelnika w słowiańskie średniowiecze. Oprócz tytułowych bohaterów, Christa stworzył całą galerię charakterystycznych postaci. „Siłą serii – oprócz perfekcyjnej i bogatej warstwy plastycznej – była jakość opowieści. Wartka narracja, pełna humoru i przygód, z lekkimi aluzjami do PRLowskiej rzeczywistości za oknem („Następnego dnia przybył do grodu książęcy referent do spraw turystki i wypoczynku”), z elementami fantasy (np. smok Miluś)” – mówi Tomasz Kołodziejczak, dyrektor działu komiksów i gier w wydawnictwie Egmont. „Christa perfekcyjnie wykorzystywał formułę komiksu baśniowego, tworząc dynamiczne fabuły, jednocześnie igrał z tą konwencją, autoparodiował ją, mrugając okiem do odbiorcy. Stworzył opowieść wielopoziomową, atrakcyjną dla dziecka, ale i dojrzalszemu czytelnikowi serwującą językowe i fabularne anegdoty. Dziś to standard, choćby w kinowych produkcjach dla dzieci spod znaku „Shreka” czy „Potworów i spółki”. Wtedy stanowiło samodzielne odkrycie Christy i było jedną z przyczyn tak wielkiej popularności jego prac” – dodaje Kołodziejczak.

Zanim powstały postaci Kajka i Kokosza, które przyniosły autorowi największą sławę, stworzył on serię „Kajtek i Koko” – sensacyjno-przygodową opowieść, zgrabnie łączącą wątki kryminalne, sensacyjne i fantastyczne. W ostatniej części tego cyklu postanowił wysłać swoich bohaterów w kosmos i powstał z tej ekspedycji najdłuższy polski komiks, czyli „Kajtek i Koko w kosmosie”. Pierwotnie ukazywał się on na łamach „Wieczoru Wybrzeża” w latach 1968–1972. Po zakończeniu kosmicznej, liczącej ponad 1200 pasków przygody, Janusz Christa powrócił w sierpniu 1972 r. na łamy „Wieczoru Wybrzeża” i przedstawił czytelnikom przodków Kajtka i Koka, czyli Kajka i Kokosza, w komiksie pierwotnie zatytułowanym „Złote prosię”.

Złoty puchar pierwszy raz od 1972 r. 

Tom pierwszy jubileuszowej edycji ukazał się 13 października. Publikacja zawiera komiks „Złoty puchar”, który ukaże się drukiem po raz pierwszy od 1972 r., w wersji w jakiej ukazał się w „Wieczorze Wybrzeża”. Wcześniejsze wydania tego komiksu nie zawierały części plansz. Dlaczego? Dobrze wyjaśnia to Krzysztof Janicz – znawca twórczości Janusza Christy i autor bloga na-plasterki.blogspot.com – w posłowiu do tomu pierwszego „Złotej Kolekcji”. „Pomost fabularny pomiędzy obydwiema seriami („Kajtek i Koko” oraz „Kajko i Kokosz” – przyp. red.) udaje się Chriście zmieścić w trzech pierwszych odcinkach. W niniejszym wydaniu ukazują się one drukiem po raz pierwszy od 1972 roku. Wcześniej autor usuwał je z albumów ze względu na czytelników spoza Pomorza, którzy – nie znając Kajtka i Koka – nie zrozumieliby kontekstu. Dziś, kiedy niemal cała twórczość Christy dostępna jest w reedycjach, druk wykasowanego fragmentu znów nabiera sensu” – pisze Janicz. Autorką wstępu do pierwszego tomu kolekcji jest Paulina Christa, wnuczka Mistrza.

Dodatkiem do każdego z sześciu albumów „Złotej Kolekcji” jest obszerne posłowie Krzysztofa Janicza, zawierające wiele informacji i ciekawostek o historii serii oraz samym Januszu Chriście.Czytelnicy kolekcji znajdą też liczne archiwalne zdjęcia, okładki, ilustracje i szkice. Za renowację kolorystyczną plansz komiksowych i okładek oryginalnych odpowiada Arkadiusz Salamoński.

Bohaterowie popkultury 

Na 8 grudnia br. zaplanowany jest tom drugi kolekcji, który zawierał będzie długą historię „Szranki i konkury” poprzedzoną wstępem dziennikarki „Dziennika Bałtyckiego” Grażyny Antoniewicz. Kolejne cztery tomy ukażą się w 2022 r. W tomie trzecim znajdą się dwie historie: „Woje Mirmiła” oraz „Pasowanie”, w tomie czwartym cztery: „Szkoła latania”, „Wielki turniej”, „Na wczasach” i „Zamach na Milusia”. W tomie piątym będzie aż siedem historii: „Profesor Stokrotek”, „Urodziny Milusia”, „Łaźnia”, „Koncert Kaprala”, „Skarby Mirmiła”, „Cudowny lek”, „Festiwal czarownic”. Kolekcję zamknie tom szósty zawierający komiksy: „Dzień Śmiechały”, „Srebrny denar”, „W krainie borostworów”, „Mirmił w opałach”.

Bohaterowie komiksów Christy do dzisiaj pozostają niezwykle popularni w świecie popkultury. Dzielni woje są bohaterami gier planszowych i komputerowych, a album „Kajko i Kokosz. Szkoła Latania” znalazł się w na liście lektur szkolnych. W tym roku woje zagościli na małym ekranie za sprawą serialu na platformie Netflix. Są również obecni na deskach teatrów – obecnie musical o przygodach Kajka i Kokosza można obejrzeć w warszawskim teatrze Syrena.