GfK: wciąż spada nastrój konsumencki

Barometr Nastrojów Konsumenckich GfK, czyli syntetyczny wskaźnik ilustrujący aktualne nastroje Polaków w zakresie postaw konsumenckich, wyniósł w kwietniu br. -14,2 i spadł o 2,2 p.p. w stosunku do poprzedniego miesiąca. Spadek to kontynuacja uśrednionego trendu z ostatniego półrocza. Konsumenci niżej niż przed miesiącem oceniają obecną i przyszłą sytuację finansową – zarówno w obszarze domowego budżetu, jak i całej gospodarki kraju.

W kwietniu ujemne nastroje konsumenckie odnotowano w większości grup wiekowych. Najniższy wskaźnik (-24,1) utrzymuje się w grupie osób, które ukończyły 60. rok życia. To o niemal 5 p.p. mniej niż przed miesiącem. Najwyższy wynik dotyczy z kolei grupy 23-29 i wynosi on 4,4. Na dodatnim poziomie utrzymał się on jeszcze tylko w najmłodszej badanej grupie od 15 do 22 lat (1,6). Zgodnie z danymi gromadzonymi przez GfK, niezmiennie wraz ze wzrostem wieku, wskaźnik nastrojów konsumenckich w Polsce osiąga proporcjonalnie niższy poziom.

W przypadku podziału na płeć, po jednorazowym odwróceniu trendu w marcu br., w kolejnym miesiącu nastąpił powrót do statystyk, wedle których gorsze nastroje notowane są w Polsce wśród kobiet (-15,3 w kwietniu br.). W przypadku mężczyzn wskaźnik wyniósł -13,1.

Większe dysproporcje można zaobserwować w przypadku różnych poziomów wykształcenia, jednak różnice w tym zakresie nie są tak wyraźne jak jeszcze kilka miesięcy temu. W kwietniu br. najsłabsze nastroje konsumenckie dotyczyły grupy osób z wykształceniem wyższym (-17,7). Dla porównania wśród osób z wykształceniem podstawowym, wskaźnik osiągnął poziom -10,4.

„Zmiana nastrojów nastąpiła w spodziewanym kierunku, potwierdzając że konsumenci dostrzegają i rozumieją możliwe konsekwencje obecnych wydarzeń. Choć spadek oceny bieżącej sytuacji finansowej jest bardzo wyraźny – na co istotnie wpływają czynniki cenowo-kosztowe oraz wciąż trwająca wojna w Ukrainie – jeszcze mocniej spada ocena sytuacji ekonomicznej gospodarstw w perspektywie kolejnych 12 miesięcy. To wyraźnie pokazuje, że konsumenci nie spodziewają się rychłej poprawy i szykują się na scenariusze oszczędnościowe. Biorąc pod uwagę, że 27 proc. wydatków przeciętnej rodziny to właśnie wydatki na żywność i napoje, presja cenowa w pierwszej kolejności uderzy w inne składowe naszego portfela, co najpewniej przełoży się na ograniczanie wydatków na dobra AGD, ubrania oraz konsumpcję poza domem. Jeszcze mocniej liczmy się też z tym, że percepcja dobrej ceny oraz atrakcyjnej promocji będzie decydować o wyborze sklepu lub marki – już 74 proc. polskich nabywców cechują zachowania sprytno-zakupowe i szybko się to nie zmieni” – mówi Szymon Mordasiewicz, dyrektor komercyjny Panelu Gospodarstw Domowych GfK Polonia.

W jaki sposób realizowane jest badanie?

Badanie zrealizowano w dniach 1-7 kwietnia 2022 r. w ramach wielotematycznego badania omnibusowego e-Bus metodą CAWI (wspomaganych komputerowo wywiadów z respondentami z wykorzystaniem ankiety umieszczonej w internecie) na kwotowej, reprezentatywnej przedmiotowo, ogólnopolskiej próbie n=1000 osób. Struktura respondentów została dobrana z zachowaniem rozkładu wybranych parametrów społeczno-demograficznych odzwierciedlającego rozkład tych cech w populacji generalnej.

Barometr może przyjmować wartości od –100 do +100 i jest to saldo pomiędzy opiniami pozytywnymi a negatywnymi. Dodatnia wartość barometru wskazuje na to, iż w danej fali badania liczba konsumentów nastawionych optymistycznie przeważa nad liczbą konsumentów nastawionymi pesymistycznie. Wartość ujemna barometru oznacza odwrócenie tej proporcji.

Barometr jest zagregowanym wskaźnikiem sporządzanym na zlecenie Komisji Europejskiej, wyliczanym od 1985 roku. Obecnie indeks obejmuje 27 krajów. Dane dla Polski pochodzą z badania GfK współfinansowanego przez Komisję Europejską.